Dag 25. Maandag 27 februari 2012. Afscheid van het Convent, het ziekenhuis en de bevolking.

Dag 25. Maandag 27 februari 2012. Afscheid van het Convent, het ziekenhuis en de bevolking van Ghana.

Vandaag is de dag van onze terugreis. Morgen zijn we weer in Nederland, waar het niet meer vriest en 11 graden voorspeld is. We slapen tot 7 uur uit en pakken onze koffers en laten hier spullen achter, die wij niet meer nodig hebben, zoals broeken, een paar schoenen, een muskietennet, shampoo, pennen en de 2 koffers, die vol zat met knuffelbeesten en de medicijnen voor de apotheek. We kwamen met 4 koffers en gaan met 2 koffers naar huis, die erg gemakkelijk dichtgaan. Op het vliegveld geeft Adriaan ook zijn te grote sandalen aan Sapong, onze chauffeur. Als Sapong deze sandalen vanavond aan zijn broer geeft, kunnen ze morgen weer in de verkoop in Nkawkaw.

Veel tijd besteden we aan de ochtendvisite op de chirurgische afdeling. Dokter Brobbey moest erbij zijn, dat hadden we zaterdag afgesproken. Alle patiënten worden uitgebreid doorgesproken. Hij krijgt nogmaals alle urologische instructies verteld, adviezen die hij eigenlijk nu allang had moeten weten. Bij Hawa blijven we extra lang stilstaan, van het afscheid maken we foto's.

Daarna gaan we afscheid nemen van dokter Amuzu, die ook zijn ochtendvisite aan het lopen is op de "children ward". Ik vertel hem dat ik geld achtergelaten heb bij zuster Rowena voor de aanschaf van chirurgische materialen.

Ook lopen we binnen bij zuster Machelina in het laboratorium en bij zuster Rowena op de administratie. Opvallend is weer de chaos aldaar, minstens 100 mensen zitten of staan voor loketten om binnen gelaten te worden voor een consult.

Op het Convent zien we zuster Agathina. Gisteravond zijn we in het Convent door de nonnen verwend met warme toespraken. Veel bewondering moet je hebben voor deze nonnen, die zich al jaren hier belangeloos inzetten voor de plaatselijke bevolking. Wij gaan na 3 weken weer naar huis, maar zij blijven hier in de "chaos" achter. Onze aanwezigheid was voor hen een welkome afleiding. Zo krijgen we ieder 2 Ghanese hemden, waarvan Adriaan er al erg veel van heeft. "Ze zullen je goed staan met de carnaval" is zijn reactie als we naar onze hut teruglopen.

Onder de veranda evalueren we de afgelopen 3 weken: we hebben 149 nieuwe patiënten op de polikliniek gezien en er zijn 59 ingrepen verricht. De meeste ingrepen zijn effectief gebleken, als we dat afmeten aan de kracht van de urinestraal. Er was 1 wondinfectie, 2 re-TURP's en 1 maal was er een urinelekkage naast de blaas. Deze lekkage herstelde zich na 3 dagen spontaan. Helaas was 1 operatie niet succesvol, omdat de urethra over een te lang traject gestrictureerd was.

Eigenlijk zijn deze urologische ingrepen een druppel op een gloeiende plaat, als je kijkt naar de grootte van de Ghanese bevolking. Toch heeft het werken hier ons een voldaan gevoel gegeven. Je laat hier aan de artsen en verpleegkundigen zien, dat je door grote inzet en kennis meer kan bereiken. De patiënten zijn je hier ontzettend dankbaar. Overal worden we begroet met "God bless you" Dat geeft onze eigen toekomst toch ook meer zekerheid.

Ik ben persoonlijk in een andere wereld terecht gekomen. Ik heb al veel gereisd, maar ben nog nooit zo dicht in aanraking met de plaatselijke bevolking geweest. Deze indrukken zal ik nog lang bij me blijven dragen. Ik was erg geïnteresseerd in het werk dat de urologen van Ananse hier doen en heb gezien dat het dankbaar werk is, maar wel erg veel energie van de urologen vraagt. De urologen van Ananse worden steeds ouder en wie gaat hen opvolgen?

Veel bewondering heb ik voor het ziekenhuis in Battor, waar Karel en Marieke Bijlsma bijna 10 jaar gewerkt hebben. Dat ziekenhuis moet een voorbeeld zijn voor Nkawkaw. Hier moet ook een opleiding komen voor specialisten. In dit plattelandsziekenhuis werken alleen algemene artsen, geen specialisten. Moeilijke specialische vaardigheden zijn hier nog niet doorgedrongen.

Mijn 3 weken hier zijn te kort geweest om meer duidelijkheid te krijgen over de mogelijkheden meer specialisten in dit gebied te krijgen. De medische verslaglegging met de administratie, die daarbij hoort, is slecht in Nkawkaw. Daar ligt de basis om het medisch handelen alhier op een hoger niveau te krijgen. Ik ben benieuwd hoe op mijn aanbod om hier verandering in de brengen, gereageerd gaat worden. De bal ligt nu bij de artsen van Nkawkaw.

Deze overdenkingen zit ik te schrijven onder een zeer grote ficus met uitzicht op het vliegveld en Ghanese muziek en zeer vriendelijke bevolking om ons heen.

Morgen zijn we weer in het mooie Nederland. Een land waar alles goed geregeld is, laat dat duidelijk zijn. Als je weer bij je familie thuis komt, ga je dat extra waarderen.